Βρίσκεται 23 χιλιόμετρα, από το κέντρο των Χανίων. Η διακλάδωση αριστερά στο 18,2 χιλιόμετρο του δρόμου προς Κίσσαμο, μας οδηγεί στο Συρίλι το οποίο ορίζει την αρχή της ορεινής διαδρομής. Τα σπίτια του χωριού μαζεμένα περιβάλλουν την πλατεία με το καφενείο, την κρήνη και την παιδική χαρά. Από εδώ, το σταυροδρόμι μας οδηγεί βορειοανατολικά προς Βλαχερωνίτισσα, νότια προς Ζουνάκι – Λίμνη – Ντερέ, νοτιοδυτικά προς Βουκολιές – Ταυρωνίτη – Μάλεμε, δυτικά προς Κίσσαμο και ανατολικά προς Χανιά. Το Συρίλι αναφέρεται στην επαρχία Κυδωνίας το 1577 ως Serilli d’ Amoro και το 1583 ως Sirilocori και Sirili da Moron. Φαίνεται ότι παλιά, υπήρχαν δυο οικισμοί οι οποίοι το 1842 αναφέρονται ως Μέσα Συρίλι και Κάτω Συρίλι. Κάποτε ο δρόμος από τα Χανιά, έφτανε από το αεροδρόμιο του Μάλεμε ως τη Βλαχερωνίτισσα και σταματούσε εκεί, καθώς ο Γέρο Δέτης, ένα ύψωμα με σκληρή σύσταση εδάφους (κομόλιθρο), αποτελούσε εμπόδιο στη διάνοιξη του δρόμου προς Συρίλι. Για να πάνε τότε οι κάτοικοι στα Χανιά, έπρεπε να περάσουν μια ξύλινη γέφυρα πάνω από το ποτάμι δυτικά του χωριού, και όταν το ποτάμι φούσκωνε το χειμώνα δεν υπήρχε δρόμος για την πόλη. Γύρω στα 1950, ανοίχτηκε με σκαλίδες με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού και επίβλεψη του τότε κοινοτικού συμβουλίου αυτό το τμήμα του δρόμου και συνεχίστηκε αργότερα η διάνοιξη ως τον Ντερέ. Έτσι έγινε ο δρόμος που έδωσε τη δυνατότητα επικοινωνίας του Συριλίου με τα Χανιά, και ονομάστηκε Κακνι – Ντερέ (Κακνι : τοποθεσία στη περιοχή αεροδρομίου Μάλεμε). Η ονομασία Συρίλι, θεωρείται ότι συνδέεται με το συριγμό του ανέμου που κάποιες φορές, φυσά δυνατά στην περιοχή. Στο Συρίλι υπάγονται οι οικισμοί Ελληνικό (παλαιά Πασσαλιανά) και Μετόχι. Κεντρική εκκλησία του χωριού, είναι ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στον κεντρικό δρόμο βόρεια της πλατείας χτισμένος στις αρχές του 20ου αιώνα, που γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Μαΐου. Υπάρχουν ακόμα : ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνος, ο ναός του Αγίου Αντωνίου κοντά στα σύνορα Συριλίου με Βλαχερωνίτισσα, ο ναός Αγίου Παναγιώτη, νεόκτιστος μικρός ναός πάνω στον κεντρικό δρόμο, απέναντι από το κοιμητήριο του χωριού, που εορτάζει κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου. Ο ναός Τιμίου Σταυρού, στο σύνορο Ζουνακίου – Συριλίου, ο ναός της Παναγίας (Γενέσιον της Θεοτόκου) στο Μετόχι, όπου και το κοιμητήριο του οικισμού. Ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος», διοργανώνει κάθε χρόνο τον Αύγουστο γιορτή ξεροτήγανου. Στο Συρίλι, υπάρχουν αρκετά καταφύγια από την Γερμανική κατοχή, και ένα από αυτά σώζεται ανέπαφο στο ύψωμα νότια του χωριού. Ο θρύλος λέει, ότι στην κορυφή πάνω από το καταφύγιο υπάρχει θαμμένη μια χρυσή καμπάνα που είχαν κρύψει οι χριστιανοί επί Τουρκοκρατίας. Το Μετόχι, οικισμός χτισμένος επί Βενετοκρατίας, διατηρεί τα στοιχεία μιας σπάνιας ομορφιάς. Αλλεπάλληλες πέτρινες αψίδες, οδηγούν στον εσωτερικό αίθριο χώρο. Ένα επιβλητικό διώροφο κτίσμα με τεράστιες λαξευτές αμμουδόπετρες χτισμένες σε επικλινή επιφάνεια στις γωνίες, ώστε η υγρασία να μένει μακριά και η δομική στερεότητα να ενισχύεται, ήταν κάποτε το σπίτι του Ενετού άρχοντα και αργότερα, το σπίτι του Τούρκου αγά της περιοχής. Μια από αυτές τις πέτρες (καντουνάδες,) φέρει ανάγλυφο Ενετικό οικόσημο.
ΣυρίλιΆρθρα: Συρίλι
Γράψτε το σχόλιό σας.