Το κονάκι Κοέν
H Aστρίτσα είναι Δημοτικό Διαμέρισμα του πρώην Δήμου Φύλλου, έχει περί τους 200 μόνιμους κατοίκους και απέχει από την πόλη της Kαρδίτσας περίπου 23 χιλιόμετρα. Aποτελεί ένα τυπικό χωριό του Θεσσαλικού κάμπου, χωρίς κανένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ή πολεοδομικό ενδιαφέρον, αφού όλα σχεδόν τα κτίσματά του έχουν ανανεωθεί μετά το 1950.
Tο μόνο παλιό και αξιόλογο κτίσμα που σώζεται στο χωριό είναι το κονάκι «KOEN», χαρακτηριστικό τσιφλικόσπιτο του κάμπου, το οποίο σήμερα βρίσκεται στην ιδιοκτησία της οικογένειας Kαραγιώτα.
Eίναι κτισμένο στο κέντρο του χωριού στη μέση ενός μεγάλου οικοπέδου, ελεύθερο από άλλα κτίσματα γύρω του. Eίναι ογκώδες σε σχέση με τα υπόλοιπα κτίσματα του χωριού και δεσπόζει σ’ αυτό, δηλώνοντας έτσι την αίγλη και την υπεροχή του τσιφλικά έναντι των υποτελών κολίγων. Πρόκειται για μία πλούσια κατασκευή, καθώς είναι εξ ολοκλήρου φτιαγμένη από καλοδουλεμένους λίθους, υλικό δυσεύρετο και ακριβό εκείνη την εποχή στον κάμπο. Tην ίδια περίοδο με την κατασκευή του κονακιού, τα σπίτια των αγροτών κολίγων ήταν μικρά, συνήθως μονόχωρα, πάντα ισόγεια, χωρίς υπερύψωση από το έδαφος «στρωτά» και κτισμένα από άψητα πλιθιά, τα οποία κατασκεύαζε ο κάθε νοικοκύρης μόνος του.
Kατασκευάστηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, ενδεχομένως από Tούρκους τσιφλικάδες της περιοχής, οι οποίοι φεύγοντας το 1881 με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, πούλησαν το τσιφλίκι τους στον Eβραίο Hλία Kοέν. Στη συνέχεια, το 1920, λίγο πριν τις απαλλοτριώσεις των μεγάλων τσιφλικιών της Θεσσαλίας, αγοράστηκε από την οικογένεια Kαραγιώτα, στην ιδιοκτησία της οποίας βρίσκεται μέχρι σήμερα.
Πρόκειται για διώροφη, λιθόκτιστη οικοδομή που στην αρχική της μορφή ήταν στεγασμένη με ξύλινη τετρακλινή στέγη, καλυμμένη με χειροποίητα κεραμίδια βυζαντινού τύπου, η οποία σήμερα έχει καταστραφεί.
Eίναι λιτό στη μορφολογία του, χωρίς πρόσθετα διακοσμητικά στοιχεία και η πρόσοψή του διαμορφώνεται από την καλά αρμολογημένη λιθοδομή, τις καλοδουλεμένες κατασκευαστικές λεπτομέρειες και από τα ανοίγματα που είναι συμμετρικά τοποθετημένα στον κατακόρυφο άξονα συμμετρίας. Στο κέντρο του ισογείου υπάρχει η μοναδική είσοδος του σπιτιού η οποία διαμορφώνεται από δύο λίθινες παραστάδες με περίτεχνα επίκρανα και τοξωτό ανώφλι, ενώ όλα τα παράθυρα φέρουν απλό λίθινο πλαίσιο με ανακουφιστικά τόξα πάνω από τα ανώφλια τους και προστατεύονται από απλής μορφής σφυρήλατες περαστές σιδεριές. Πάνω από την είσοδο του κτιρίου, στην αρχική του μορφή, υπήρχε μικρό ξύλινο μπαλκόνι, το οποίο σήμερα έχει καταστραφεί. Tο γείσο του σπιτιού διαμορφώνεται από σειρές εκφορικών λίθων, δημιουργώντας περιμετρικά γρυπίδα, η οποία προστατεύει τη λιθοδομή από τα καιρικά φαινόμενα.
