O Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης εγκαινιάστηκε στις 4 Ιουνίου του 2002 επί Δημαρχίας Σπύρου Μπαρούτα.. Η δημιουργία είχε ξεκινήσει το 1996. Χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από πόρους του Δήμου. Βρίσκεται σε ένα χώρο πέντε στρεμμάτων στην περιοχή Άνω Ηλιούπολης του Δήμου Σταυρούπολης και περικλείεται από τις οδούς Κ.Κωνσταντινίδη – Ολύμπου – Περικλέους.
Η συνολική περιοχή έκτασης 27 στρμ ήταν παλιά το ρέμα Περικλέους, παραπόταμος του Δενδροποτάμου και μετατράπηκε σε άξονα πρασίνου. Εκεί κατασκευάστηκαν παιδικές χαρές, γήπεδα, αναψυκτήριο αμφιθέατρο που αποτελούν βοηθητικούς χώρους του Βοτανικού κήπου.
O Βοτανικός Κήπος είναι ένας περιφραγμένος χώρος που εσωτερικά οργανώνεται από διαδρομές, που επιτρέπουν στον επισκέπτη να παρατηρεί από κοντά τα φυτά και να έχει πρόσβαση στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους
Τα τμήματα από τα οποία αποτελείται είναι τα παρακάτω:
Βραχόκηποι
Με την είσοδό μας αντικρίζουμε τρεις βραχόκηπους. Στο σημείο αυτό υπήρχε φυσική κλίση και αξιοποιώντας τη δημιουργούμε βραχόκηπους όπου στον ένα είναι φυτεμένα αρωματικά – φαρμακευτικά και μελισσοτροφικά φυτά, στο δεύτερο κυριαρχούν τα κωνοφόρα και στον τρίτο οι πόες.
Προχωρώντας δεξιά στο κεντρικό περιμετρικό διάδρομο πλάτους 5μ, συναντάμε αριστερά φυτά με ιδιαίτερες μορφές : π.χ. Ιτιά (Salix matsudana), και άλλα κρεμοκλαδή είδη.
Τριανταφυλλεώνας
Εκατόν πενήντα ποικιλίες τριανταφυλλιάς κάθε τύπου κερδίζουν τις εντυπώσεις την άνοιξη.
Κωνοφόρα
Στη βορινή πλευρά του κήπου έχουν τοποθετηθεί οι συλλογές των κωνοφόρων (coniferophyta) όπως κέδροι, έλατα, κυπαρίσσια, πεύκα κ.λ.π.
Συνεχίζοντας την πορεία μας αριστερά, συναντάμε ένα πολύχρωμο χαλί με εποχιακά ανοίξεως ή θέρους, και βολβώδη, ριζωματώδη, κονδυλώδη φυτά.
Θερμοκήπιο
Στο κέντρο του χώρου υψώνεται ένα επιβλητικό θερμοκήπιο διαστάσεων 21,00 x 15,00μ και ύψους 6,00 μ. Φιλοξενεί τροπικά, υποτροπικά, επίφυτα, σαρκοφάγα φυτά. Στο κεντρικό του τμήμα υπάρχουν 3 λιμνούλες με υδρόβια και υδροχαρή και μια κατασκευή από βράχια όπου ρέει ένας μικρός καταρράχτης ανάμεσα σε πτεριδόφυτα. Επίσης υπάρχουν διαδρομές για να βλέπει ο επισκέπτης από κοντά όλα τα φυτά.
Δεξιά του περιμετρικού διαδρόμου τοποθετήθηκαν συλλογές φυτών σύμφωνα με κριτήρια συστηματικής Βοτανικής. Υπάρχουν λοιπόν συλλογές από γνωστές οικογένειες όπως : Caprifoliaceae, Celastraceae, Compositae, Labiatae, Leguminosae, Myrtaceae, Liliaceae, Palmae κ.λ.π.
Κιόσκι
Είναι κατασκευασμένο σε τεχνητό λοφίσκο στο σημείο της καλύτερης θέας. Οκτώ πέτρινες κολόνες στηρίζουν θολωτή μεταλλική κατασκευή στην οποία αναρριχώνται δέκα ποικιλίες γλυτσίνου. Τα πρανή του λοφίσκου καλύπτονται από φυτά εδαφόστρωσης.
Σε πήλινες γλάστρες αλλά και στο έδαφος έχουν φυτευτεί εκατό ποικιλίες κάκτων και διαφόρων άλλων παχύφυτων.
Φοινικοειδή και Μεσογειακά φυτά
Στο απάνεμο και προφυλαγμένο τμήμα του κήπου τοποθετήθηκαν τα φοινικοειδή και τα εσπεριδοειδή. Ακόμα υπάρχουν φυτά που κυριαρχούν στο Mεσογειακό τοπίο.
Συνολικά έχουν φυτευτεί περίπου 1000 είδη φυτών.Ο τρόπος φύτευσης έγινε με διαφορετικά κριτήρια. Τα φυτά ταξινομούνται είτε κατά οικογένειες, είτε σύμφωνα με χαρακτηριστικές τους ιδιότητες (αναρριχώμενα, φυτά εδαφόστρωσης, εποχιακά, υδροχαρή, υδρόβια),είτε βάση τύπων κήπων (βραχόκηπος, τριανταφυλλεώνας), είτε σύμφωνα με τις βιολογικές πρώτες ύλες που παράγουν (αρωματικά, ινοφόρα, ελαιοδοτικά φυτά).