Το κάστρο του Ακροκορίνθου, το μεγαλύτερο του Μοριά, λειτούργησε από την αρχαιότητα ως «ο επιβλέπων την Πελοπόννησο οφθαλμός». Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1961 από την Αμερικάνικη Αρχαιολογική Σχολή. Εδραιώθηκε την εποχή του μυθικού βασιλιά της Κορίνθου, Σίσυφου, και την πρώτη οχύρωση του να χρονολογείται στα τέλη του 7-6ου αιώνα π.Χ., στα χρόνια της τυραννίας των Κυψελίδων. Μετά από μια μακρά ιστορία εναλλαγών «ιδιοκτησίας» από Ρωμαίους, Φράγκους, Ενετούς, Τούρκους, το 1823 με την απελευθέρωση της Κορίνθου το κάστρο παραδόθηκε στα ελληνικά στρατεύματα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, στον Ακροκόρινθο αναγνωρίζονται εργασίες οικοδόμησης τειχών σε διάφορες εποχές, μυκηναϊκή, κλασσική, βυζαντινή και μεσαιωνική, δηλαδή τούρκικη και ενετική. Το κάστρο περιλαμβάνει μεγάλη ανισοϋψή αυλή, καταλαμβάνει έκταση 250 στρεμμάτων και αποτελεί τυπικό δείγμα φρουριακής αρχιτεκτονικής. Τα τείχη ακολουθούν πολυγωνική διαδρομή, σύμφωνα με τη φυσική γραμμή του βράχου, και ενισχύονται ανά διαστήματα από πύργους και προμαχώνες. Η θέα από τον Ακροκόρινθο θα σας κόψει την ανάσα. Μπροστά σας απλώνεται όλη η κορινθιακή γη, μέχρι τα όρια της Αργολίδας και απέναντι η Στερεά Ελλάδα. Πάνω από τα Γεράνεια και μέχρι τα όρια της Αχαΐας. Μαγικός «Παντεπόπτης της Πελοποννήσου».Ο Ακροκόρινθος, αγαπημένο ορμητήριο του θεού Ήλιου, πρώτος έφτανε εδώ κάθε πρωί. Στο υψηλότερο σημείο του βράχου είναι το θρόνο του τον οποίο χάρισε στην Αφροδίτη. Έφτασε να είναι το σημαντικότερο οχυρωματικό έργο της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι το μεσαίωνα, ξεκινώντας στα μυκηναϊκά χρόνια. Αντιστάθηκε σε πολλούς εχθρούς και άλλες τόσες φορές άλλαξε χέρια. Το μεγαλύτερο κάστρο της Ελλάδας και κλειδοκράτορας της Πελοποννήσου. Χτίστηκε στο ομώνυμο βουνό, µε υψόμετρο 575 μέτρα, και τα τείχη του σήμερα έχουν συνολική περίμετρο πάνω από 3.000 μέτρα περικλείοντας μια επιφάνεια περίπου 240.000 τµ. Ο κωνικός όγκος του προσδίδει ιδιαίτερο χαρακτήρα στο τοπίο και η τοποθεσία του ήταν εξαιρετικής σπουδαιότητας, καθώς επέτρεπε τον έλεγχο της οδού που συνέδεε την Πελοπόννησο µε τη Στερεά Ελλάδα, ενώ από την κορυφή του η Κόρινθος μπορούσε να εποπτεύει τα δύο λιμάνια της, Λέχαιο και Κεγχρεές. Από τη βορειοδυτική πλευρά του Ακροκορίνθου ξεκινούσε στην αρχαιότητα τείχος, το οποίο, ακολουθώντας διαδρομή 9,5 χλµ, περίκλειε την κλασική Κόρινθο. Τα τείχη, που ξεπερνούσαν τα 2 χλµ σε μήκος, έχουν κατασκευαστεί και επισκευαστεί από Βυζαντινούς, Φράγκους, Ενετούς και Τούρκους και σε πολλά σημεία επικάθονται στο αρχαίο τείχος. Εμφανής είναι και ο μεσαιωνικός οικισμός που έχτισαν οι κάτοικοι της Κορίνθου όταν κατέφυγαν εκεί τον 15ο αιώνα, για να προστατευτούν από τις επιδρομές. Ο επιβλητικός βράχος είδε στην ιστορία του στιγμές ηρωισμού, έριδες και μεγαλείο. Το 1208, άρχοντας του Κάστρου είναι ο Λέοντας Σγουρός ο οποίος πολιορκημένος από τους Φράγκους, εγκαταλελειμμένος από δυνάμεις και συμμάχους, πέφτει με το άλογο του από την κορφή του κάστρου. Το 14ο αιώνα, στον Ακροκόρινθο εγκαθίστανται όλοι οι κάτοικοι της Κορίνθου. Για τους επόμενους 3 αιώνες η πόλη ερημώνει. Το 1395 πωλείται στο Θεόδωρο Παλαιολόγο. Το 1397 εκείνος το πουλά τους Ιωαννίτες Ιππότες της Μάλτας, όμως το 1404 οι Ιππότες το επιστρέφουν. Το 1458 είναι σειρά του Μωάμεθ Β΄ να γίνει κύριος του Κάστρου. Το 1687 οι Ενετοί έχουν διαφορετική άποψη. Τελικά το 1715 επανέρχεται σε τούρκικα χέρια όπου και παραμένει. Εδώ χτίζεται το Σεράϊ του Τούρκου Διοικητή, με πιο ονομαστό τον Κιαμήλ Μπέη, τελευταίου μπέη της Κορίνθου με τεράστιο θησαυρό. Το 1822 ο Θ. Κολοκοτρώνης ελευθερώνει τον Ακροκόρινθο. Σήμερα, η είσοδος του κάστρου είναι από τα δυτικά, στο τέρμα του δρόμου που ξεκινά από την Αρχαία Κόρινθο. Κατά τους προϊστορικούς χρόνους η είσοδος ήταν από την βορειοδυτική πλευρά. Η οχύρωση της αρχαίας Κορίνθου συνίσταται από τρία τμήματα: α) Την ακρόπολη- τον Ακροκόρινθο- στους βόρειους πρόποδες του οποίου βρίσκεται και η αρχαία πόλη, β) το τείχος της πόλης που περιέβαλε όλη την έκταση της αρχαίας πόλης και κατέληγε στα ανατολικά και δυτικά τείχη του Ακροκορίνθου, γ) τα μακρά τείχη που συνέδεαν το τείχος της πόλης µε την πόλη και κυρίως το λιμάνι του Λεχαίου. Η δυτική είσοδο της αυλής, προστατεύεται από 2 διαδοχικές πύλες και 2 μικρές συνεχόμενες αυλές. Όλες οι πύλες έχουν πλάτος 2µ και προσπελάζονται από δυτικά. Αρχικά διερχόμαστε τη ξύλινη γέφυρα, πάνω από την προστατευτική τάφρο. Η πρώτη πύλη, µε μήκος 7 µέτρα, είναι θολοσκεπής και υποστηρίζει τον αμυντικό πύργο. Η πύλη, πύργος και τα εκατέρωθεν τείχη, είναι φράγκικη προσθήκη για την προστασία της δεύτερης πύλης που βρίσκεται λίγο ανατολικότερα, επίσης θολοσκεπής, µε μήκος 8-9 μέτρα, η οποία υποβαστάζει ψηλό πύργο. Γύρω στο µέσο του μήκους της (4,1+4,8=8,9) υπάρχει θόλος, που επέτρεπε την ανάσυρση κινητού διαφράγματος από πλέγμα σταυρωτών δοκαριών. Εδώ τα τείχη είναι δομημένα, ισόδομα με ασβεστοκονίαµα, γεγονός που υποδηλώνει την βυζαντινή προέλευση τους. Μικρά τμήματα του τείχους φτιάχτηκαν µε ογκόλιθους από πωρόλιθο, αρχαίας προέλευσης. Και η τρίτη πύλη, μήκους 6,60 μέτρων, είναι θολοσκεπής. Δεύτερη και τρίτη πύλη είναι βυζαντινής προέλευσης. Δεξιά της τρίτης πύλης, υπάρχουν δύο συνεχόµενες θολοσκεπείς αίθουσες µε διαστάσεις 10×3,85 και 10×3,20, οι οποίες πιθανότατα φιλοξενούσαν τη φρουρά που φύλασσε τη συγκεκριμένη πύλη. Από το μέγεθος των αιθουσών αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της φρουράς αυτής. Εκτός από τις 3 διαδοχικές πύλες υπάρχουν και άλλα «ανοίγματα»: στο βόρειο τείχος, πύλη εξόδου και θύρα επικοινωνίας µε τον τριγωνικό προμαχώνα και στο ανατολικό τείχος θύρα επικοινωνίας µε τον ανοικτό προμαχώνα. Στο ψηλότερο μέρος του βράχου, υπάρχουν µόνο κάποια ερείπια για να θυμίζουν το ναό της προστάτιδας της Αρχαίας Κορίνθου, της Αφροδίτης µε τις 1000 ιέρειες της. Πάνω σε αυτά τα ερείπια είχε ανεγερθεί χριστιανική βασιλική. Τα τείχη ακολουθούν πολυγωνική διαδρομή και κατά διαστήματα ενισχύονται από πύργους και προμαχώνες. Σε γενικές γραμμές το πάχος των τειχών είναι 2µ, ή κατά τι λιγότερο, το πάχος του στηθαίου είναι 0,60-0,70µ, µε διαδοχικά ανοίγματα και ύψος γύρω στο 1,65. Εργασίες για την οικοδόμηση τειχών, συντελέστηκαν σε διάφορες εποχές: α) Κλασική. (Το τμήμα του τείχους µε την πολυγωνική όψη, για την «οριζοντίωση» του εδάφους, χαρακτηρίζεται ως Μυκηναϊκό) β) Βυζαντινή 6ο -13ο αιώνας, ο Ακροκόρινθος ήταν σημαντικό μέρος της βυζαντινής δύναμης και το «µάτι» που επέβλεπε όλη την Πελοπόννησο και έστελνε τις ειδήσεις στην Βασιλεύουσα. Ο Προκόπιος μνημονεύει οχύρωση επί Ιουστινιανού. γ) Φραγκική 13ο -15ο αιώνας, δ) Τουρκική και Ενετική ως το 1821. Στο εσωτερικό του κάστρου έχουν έρθει στο φως ο ναΐσκος της Αφροδίτης, οι μικροί ναοί που ήταν αφιερωμένοι στη Δήμητρα και την Κόρη, βωμοί του Ήλιου, η κρήνη της «Άνω Πειρήνης» μεταξύ άλλων. Επειδή το κάστρο ήταν σε διαρκή χρήση από την πρώιμη αρχαιότητα μέχρι και πρόσφατα, τα κατά καιρούς κτίσματα έχουν αποδομηθεί και αναδομηθεί αρκετές φορές, ενώ το οικοδομικό υλικό έχει χρησιμοποιηθεί πολλάκις για να καλύψει τις ανάγκες των εποχών.

Πηγή