Σεμινάριο «Η κατήχηση… αλλιώς!»

Σε 15 μαθήματα

Εισηγητές: π. Αλέξανδρος Καριώτογλου, δρ. Θεολογίας, τ. σχολικός σύμβουλος Θεολόγων

Αγγελική Καριώτογλου, θεολόγος, δρ. Φιλοσοφικής σχολής

• Σε ποιους απευθύνεται:

1. Σε ανθρώπους που είναι κοντά στην εκκλησία, αλλά εξακολουθούν να έχουν ερωτήματα σε θέματα πίστης και λατρείας.
2. Σε ανθρώπους που, χωρίς να έχουν σχέση με την εκκλησία, ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν βασικά σημεία της ορθόδοξης σκέψης και ζωής.
3. Σε εκπαιδευτικούς θεολόγους, που θα ενδιαφέρονταν να δουν έναν άλλο τρόπο προσέγγισης των θεμάτων της διδασκαλίας τους.
4. Σε κατηχητές, που θα ήθελαν να δουν τρόπους βιωματικής προσέγγισης θεμάτων λατρείας.

• Ποιο θα είναι το περιεχόμενο του σεμιναρίου

Πολλές φορές γίναμε ακροατές ερωτημάτων, γύρω από θέματα λατρείας,   εκκλησιαστικού τυπικού, εορταστικών συνηθειών, νοήματος μυστηρίων και λειτουργικών ευχών και διαπιστώσαμε  την άγνοια ή και τις παρανοήσεις που υπάρχουν γύρω από τα θέματα αυτά.

Ο σύγχρονος πιστός επίσης δυσκολεύεται να καλύψει το κενό ανάμεσα στη θεωρητική πίστη και στην πραγμάτωσή της στην καθημερινή ζωή. Θεωρούμε ότι το κενό αυτό, είναι έλλειψη λατρευτικής εμπειρίας, αφού η  λατρεία είναι  ο χώρος όπου αποκαλύπτεται η δογματική πίστη για να περάσει στη συνέχεια στην πράξη και να νοηματοδοτήσει τη ζωή των πιστών.

Η πνευματικότητά μας, ως χριστιανών, βρίσκεται σε άμεση σχέση με την λειτουργική μας εμπειρία. Η Λειτουργία καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο «κοιτάζουμε» τον κόσμο. Χρειάζεται λοιπόν να επιστρέψουμε στο όραμα εκείνο με το οποίο ζούσε από την αρχή της ύπαρξής της η Εκκλησία. Ο εκκλησιαστικός άνθρωπος, ήταν αυτός ακριβώς. Με κέντρο την πράξη της λατρείας –και όχι τα ιδεολογήματα– γινόταν ο άνθρωπος της κοινότητας, το γνήσιο ανθρώπινο πρόσωπο, πιστό στην εικόνα του Τριαδικού Θεού, που λέει συνεχώς όχι «εγώ», αλλά «εμείς», όχι «δικό μου», αλλά «δικό μας».

Έτσι λοιπόν, σκεφτήκαμε ότι ο «επαναβαπτισμός» του πιστού, η συνειδητοποίηση δηλαδή της χάρης του βαπτίσματος, αλλά και η ανακάλυψή της, δεν μπορεί παρά να ξεκινά από την λατρεία και τα μυστήρια της εκκλησίας μας.

Αποφασίσαμε λοιπόν να ακολουθήσουμε το δρόμο που η Εκκλησία μας χαράζει κάθε χρόνο, με την έναρξη του εκκλησιαστικού έτους την 1^η Σεπτεμβρίου.

• Μέσα από τους σταθμούς του ημερήσιου, εβδομαδιαίου και ετήσιου εορτολογικού κύκλου της Εκκλησίας, με εργαλείο μια σημερινή  θεολογική «ερμηνεία» της Θ. Λειτουργίας, των υπολοίπων Μυστηρίων και των εορτών της Εκκλησίας, μπορεί ο σημερινός άνθρωπος να δει, να ακούσει και να ψηλαφίσει το Χριστό. Γιατί η λατρεία είναι ο «τόπος» όπου αποκαλύπτεται ο Θεός.
• Θα  διατρέξουμε κομβικά σημεία στον λειτουργικό ετήσιο κύκλο, καθώς και τις ακολουθίες που περιλαμβάνει το Μέγα Ευχολόγιο της Εκκλησίας. Ταυτόχρονα θα  παρέχονται πληροφορίες και σε πρακτικά θέματα, όπως η εναλλαγή των ήχων στην ψαλτική,  τα αναγνώσματα των Κυριακών και των μεγάλων εορτών, αλλά και συνήθειες που συνοδεύουν συμβολικά τα μυστήρια και τις εορτές, καθώς και το ιστορικό και δογματικό-θεολογικό υπόβαθρο κάθε εορταστικού γεγονότος της εκκλησίας.

Ώρες διεξαγωγής: 7:00-9:00

Ημέρες διεξαγωγής

• Τετάρτη 13 Ιανουαρίου                  5 ^ο μάθημα
• Δευτέρα 25 Ιανουαρίου                 6^ο μάθημα
• Δευτέρα  1^η Φεβρουαρίου              7^ο μάθημα
• Τετάρτη 10  Φεβρουαρίου             8^ο μάθημα
• Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου              9^ο μάθημα
• Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου             10^ο μάθημα
• Δευτέρα  29 Φεβρουαρίου             11ο μάθημα
• Τετάρτη  2 Μαρτίου                        12^ο μάθημα
• Τετάρτη  16 Μαρτίου                      13^ο μάθημα
• Δευτέρα  21 Μαρτίου                      14^ο μάθημα
• Δευτέρα  28  Μαρτίου                     15^ο μάθημα
• Η ημέρα διεξαγωγής των συμπερασμάτων θα ορισθεί στο τελευταίο μάθημα.

Κόστος συμμετοχής: 75 €

Κόστος μεμονωμένης παρακολούθησης: 5 €

Μετά το πέρας του σεμιναρίου θα δοθεί βεβαίωση συμμετοχής

                     Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 211 11 98 900-1

ή στο e-mail: info@enploeditions.gr

(Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας)

Αναλυτικό πρόγραμμα μαθημάτων

1^ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Η Εκκλησία ως «σύναξη»

- Από την πρώτη χριστιανική κοινότητα στην ενορία του σήμερα.

- Ο ρόλος της λατρείας στη ζωή του πιστού

2^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Ο ναός ως χώρος λατρείας – θεολογική σημασία της ναοδομίας.

- Το εσωτερικό του ναού: τέμπλο – δωδεκάορτο – βυζαντινή ορθόδοξη εικόνα – έθιμα λατρευτικά (κερί, θυμίαμα κ.λπ.)

3^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Ο λειτουργικός χρόνος – δομή του εορτολογικού κύκλου –  ημερήσιος εβδομαδιαίος και ετήσιος

- Μορφές λατρείας

4^Ο ΜΑΘΗΜΑ:   – Λειτουργικά βιβλία – Χρήση του τυπικού της Λατρείας.

- Εκκλησιαστική μουσική – ιστορία και εξέλιξη.

5^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Η Λατρεία της Εκκλησίας ως αγιασμός όλης της ζωής του ανθρώπου

- Παρουσίαση του Ευχολογίου

6^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Το κέντρο της Λατρείας: Η Θεία Λειτουργία (ιστορική και θεολογική θεώρηση)

- Ιστορική εξέλιξη της Θ. Λειτουργίας

7^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Προετοιμασία της Θ. Λειτουργίας: Εσπερινός  Όρθρος

- Πρόσφορο, Προσκομιδή

8^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Ζύμωμα πρόσφορου-εξήγηση σφραγίδας

9^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Η Λειτουργία των Κατηχουμένων: Περιεχόμενο και ερμηνεία

10^Ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Η Λειτουργία των Πιστών: Περιεχόμενο και ερμηνεία

11^ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Περιήγηση στον ετήσιο λειτουργικό κύκλο

- Εορτές Αγίων-Θεομητορικές εορτές

12^ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Δεσποτικές  εορτές (Α): Χριστούγεννα-Θεοφάνεια-Υπαπαντή

13^ο ΜΑΘΗΜΑ:

- Δεσποτικές γιορτές (Β): Η πορεία προς το Πάσχα – Οι Κυριακές του Τριωδίου ως πορεία μετανοίας

14^ο  ΜΑΘΗΜΑ:

- Πάσχα – Ανάσταση

15^ο  ΜΑΘΗΜΑ:

- Συμπεράσματα και συζήτηση

Λίγα λόγια για τους εισηγητές

Η Αγγελική Τζουβάλη-Καριώτογλου κατάγεται από το Μεσολόγγι  Αιτωλοακαρνανίας. Σπούδασε θεολογία στις Θεολογικές Σχολές του Πανεπιστήμιου Αθηνών και Mṻnster της Γερμανίας. Ειδικεύτηκε σε θέματα διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδαξε στο Κλασσικό Αρσάκειο Λύκειο, του οποίου διετέλεσε υποδιευθύντρια.

Με τη διδακτορική της διατριβή με τον τίτλο « Αυθεντία και ελευθερία στο μάθημα των θρησκευτικών» (εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2009) έδωσε νέα ώθηση στην κατανόηση  της θεμελίωσης  του μαθήματος με βάση τη διδασκαλία των πατέρων της Εκκλησίας και τα πορίσματα της επιστήμης της παιδαγωγικής. Έχει γράψει βοηθήματα για μια ορθότερη κατανόηση των σχολικών εγχειριδίων του Γυμνασίου και του Λυκείου και τα  βιβλία «Το ομότιμον του άνδρα και της γυναίκας» (1984),  «Ζωντανό Σχολείο» (1997) «Του Λόγου το αληθές» (2014)  και ένα αριθμό άρθρων.

Η επιτυχία της στο χώρο της εκπαίδευσης συνίσταται στην προσπάθεια εισαγωγής ορθόδοξων κριτηρίων σε σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας που βασίζονται στο δημιουργικό διάλογο με τα παιδιά.

Είναι μητέρα τεσσάρων παιδιών.

Ο π. Αλέξανδρος Καριώτογλου γεννήθηκε στη Λίμνη Ευβοίας το 1948 και κατάγεται από τη Σάμο. Αποφοίτησε από το Πυθαγόρειο Γυμνάσιο Σάμου και σπούδασε θεολογία στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Mṻnster της Γερμανίας. Ειδικεύτηκε στην ιστορία των θρησκευμάτων και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδαξε στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση, για τρία χρόνια στη Θεολογική Σχολή Αγίου Ανδρέου στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας καθώς και για οκτώ χρόνια στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας. Υπήρξε σύμβουλος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου. Αφυπηρέτησε από τη θέση του Σχολικού Συμβούλου Πειραιώς. Στις 11 Ιανουαρίου 2015 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο.

Έχει συγγράψει 13 βιβλία επιστημονικού και εκπαιδευτικού περιεχομένου, μέρος του συλλογικού συγγράμματος του Θεολογικού Τμήματος για το Ανοικτό Πανεπιστήμιο και ένα σημαντικό αριθμό άρθρων. Για το βιβλίο του «Ορθοδοξία και Ισλάμ» έχει τιμηθεί με το Α΄βραβείο «Αμπντί Ιπεκτσί».

Εκπρόσωπος της νεότερης γενιάς των θεολόγων, θεωρείται ότι προσπαθεί να συνδυάσει την ορθόδοξη θεολογία με ένα σύγχρονο και εμπειρικό τρόπο θέασης της ζωής.

Είναι πατέρας τεσσάρων παιδιών.

Εμπορικό Κέντρο ATRIUM, Χαριλάου Τρικούπη 6-10, 106 79 Αθήνα, 2111198900-1