Ιστορία Ζυγοβίστι
Το Ζυγοβίστι είναι διατηρητέος, Αρκαδικός, παραδοσιακός οικισµός, ένας ακόµη από τα άγονα, µα, σαν ζωγραφιές, Γορτυνιακά χωριά…
Ιδρύθηκε από την οικογένεια Κοντογιάννη που προήλθε από τη Μεσσηνία, γύρω στα 1700. Εξαιρετική φυσική ομορφιά χαρακτηρίζει την τριγύρω περιοχή με κύρια χαρακτηριστικά την ελατόφυτη πλαγιά της Κλινίτσας και τη χαράδρα του ποταμού Λούσιου. Στο Ζυγοβίστι υπάρχει ένα μαρμάρινο μνημείο σε σχήμα ανοιγμένου βιβλίου που είναι αφιερωμένο στους 200 “Αθάνατους” Ζυγοβιστινούς που αποτελούσαν σωματοφυλακή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη κατά την επανάσταση του 1821. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φωτάκο “ουδέποτε ο εχθρός είδε τα νώτα των Αθανάτων”. Στα όρια του χωριού, σε χαράδρα πάνω από τον ποταμό Λούσιο, βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Αιμυαλούς.
Σύμφωνα με την παράδοση στο Ληνό του μοναστηριού παγιδεύτηκαν και βρήκαν το θάνατο τρείς κλέφτες, συγγενείς του Γέρου του Μοριά, ίσως μετά από προδοσία του καλόγερου. Ο Ληνός έχει αναστηλωθεί και δίπλα του δεσπόζουν τρία κυπαρίσσια φυτεμένα στη μνήμη των αδικοχαμένων παλληκαριών.
Ο Παυσανίας, στα «Αρκαδικά» του, το Ζυγοβίστι το τοποθετεί στο Ιερό της Καλλίστης Αρτέµιδος και στον τάφο της Καλλιστώς! Πρωτοκατοικήθηκε από την οικογένεια των Κοντογιανναίων, οι οποίοι, το 1608, ίδρυσαν, κοντά στο Ζυγοβίστι, τη Μονή Αιµυαλών! Η κεντρική εκκλησία του Μοναστηριού χτίστηκε το 1630 ενώ, ο Μητροπολιτικός Ναός του χωριού της Μεταµόρφωσης του Σωτήρα µε το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέµπλο, χτίστηκε το 1810 και, µάλιστα, εντός 40 ηµερών! ∆ιατηρητέο είναι και το κτίσµα του Καποδιστριακού σχολείου που οικοδοµήθηκε το 1830!
Το χωριό είχε σημαντικό ρόλο κατά την Επανάσταση του 1821, καθώς κάτοικοί του ήταν από τους πρώτους που ακολούθησαν τοΘεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος τους χρησιμοποίησε ως σωματοφύλακές του με την ονομασία “Αθάνατο Σώμα”: προς τιμήν τους η κεντρική πλατεία του χωριού λέγεται Πλατεία Αθανάτων, στην οποία υπάρχει μαρμάρινο μνημείο.