Οι επιδρομείς – Μακεδόνες, Σλάβοι, Βούλγαροι, Βάνδαλοι, Νορμανδοί κ.ά. – θα ερημώσουν πολλές φορές τα Τζουμέρκα και τα Κατσανοχώρια. Άλλες τόσες φορές τα χωριά θα ανθήσουν, ποτέ στη σύντομη ένδοξη βασιλεία του Πύρρου (3ος αι. π.Χ.), ποτέ ως τμήμα εδάφους του κραταιού Δεσποτάτου της Ηπείρου, (1204-1430), πότε ως ανεξάρτητος πυρήνας μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (η περιοχή θα παραμείνει ανεξάρτητη ως το 1480 λόγω του απρόσιτου χαρακτήρα της), πότε ως προνομιούχες κοινότητες υποτελείς στη Βαλιδέ σουλτάνα. Δύο ομοσπονδίες , των Καλαρρυτών και του Συρράκου, διοικούνται από δικούς τους εκπροσώπους. Ο Τούρκος διοικητής δεν έχει παρά την επίβλεψη και την είσπραξη του ετήσιου φόρου σε όλη την περιοχή. Κατ’ εξαίρεση διατηρούν τα προνόμια ως το 1803, έτος κατάργησης από τον Αλή Πασά όλων των προνομίων της περιοχής. Όταν ο Γάλλος πρόξενος στα Γιάννενα, ο Pouqueville, επισκέπτεται το Συρράκο και τους Καλαρρύτες , τον 19ο αι., εντυπωσιάζεται από την ευνομία, την εμπορική κίνηση, το κλίμα και τις φυσικές ομορφιές του τόπου που είχε επιλέξει ως θέρετρο ο Αλή Πασάς και είχε, γι’ αυτόν το λόγο , ανοίξει και δρόμο Ιωάννινα – Καλαρρύτες.

Πηγή