«Ο,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά», όπως είχε πει και ο Νίκος Καζαντζάκης που γεννήθηκε και τάφηκε στο Ηράκλειο. Και τούτο φαίνεται πως οι κάτοικοι αυτής της πόλης το ξέρουν καλά. Ξέρουν να ποθούν μα και να παλεύουν για τον πόθο τους.
Το Ηράκλειο είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης, καθώς και το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο Δήμος Ηρακλείου έχει πληθυσμό 173.993 κατοίκους. Κύριοι οικονομικοί τομείς της πόλης είναι ο τουρισμός, η γεωργία και το εμπόριο. Διαθέτει βιομηχανική περιοχή 4 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του κέντρου. Το Ηράκλειο διαθέτει επίσης ένα από τα μεγαλύτερα σε κίνηση αεροδρόμια της χώρας (αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης”) και το λιμάνι του έχει μεγάλη κίνηση επιβατών και εμπορευμάτων.
Πληθυσμός
Ο Δήμος Ηρακλείου αριθμούσε συνολικά 173.993 κατοίκους στην απογραφή του 2011.Το Π.Σ Ηρακλείου που αποτελείται από το Ηράκλειο τη Νέα Αλικαρνασσό και το Γάζι, ανέρχεται στους 167.211 κατοίκους. Στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου, στην οποία περιλαμβάνονται και οι οικισμοί Βασιλείες, Βούτες, Δαφνές, Σκαλάνι, Σταυρακιά, Κνωσσός, Φοινικιά, Γούρνες, Ροδιά, Καρτερός, απεγράφησαν 182.384 άτομα.
Ιστορία
Το Ηράκλειο βρίσκεται κοντά στo παλάτι της Κνωσού που την περίοδο του Μινωικού πολιτισμού είχε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού στο νησί.
Η πόλη του Ηρακλείου κτίστηκε το 824, όταν κατέλαβαν τις ακτές οι Σαρακηνοί πειρατές υπό τον Αμπού Χαφέζ. Έχτισαν μεγάλο οχυρό με μια περιμετρική μεγάλη τάφρο γύρω από την οποία και αναπτύχθηκε η πόλη που έλαβε και την αρχική ονομασία Χάνδαξ. Οι Σαρακηνοί έκαναν την πόλη αυτή πρωτεύουσά τους και ορμητήριο των πειρατικών τους δραστηριοτήτων, πράγμα που εξόργισε τη Bυζαντινή Αυτοκρατορία.Φυσικό ήταν η Βυζαντινή (Ανατολική Ρωμαϊκή) πολιτική να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην ανακατάληψη της Μεγαλονήσου. Μετά από κάποιες αποτυχημένες απόπειρες όπως π.χ. εκείνη του Γογγύλη, η Βασιλεύουσα απεφάσισε να τελειώνει με την υπόθεση της Κρήτης. Επί βασιλείας Ρωμανού Β΄. και πρωθυπουργίας Ιωσήφ Βρίγγα, ανετέθη στον Μάγιστρο Νικηφόρο Φωκά (τον μετέπειτα Αυτοκράτορα Νικηφόρο Β΄ Φωκά) η προετοιμασία και ηγεσία της εκστρατείας.
Το 961 οι Βυζαντινοί επιτέθηκαν στην πόλη του Χάνδακα. Οι δυνάμεις του Νικηφόρου Φωκά, κατά τα κοινώς αποδεκτά ήθη της εποχής, έσφαξαν τους Σαρακηνούς, τη λεηλάτησαν και την έκαψαν. Την ξανάκτισαν, απεκατέστησαν τη χριστιανική πίστη, την προσάρτησαν πλήρως στο Κράτος της Βασιλεύουσας και κράτησαν την κυριαρχία της για 243 χρόνια.
Το 1204 η πόλη αγοράστηκε από τους Ενετούς. Οι Ενετοί βελτίωσαν τις οχυρώσεις της πόλης χτίζοντας ένα τεράστιο τείχος (πάχους μέχρι 40μ σε ορισμένα σημεία), του οποίου το μεγαλύτερο μέρος σώζεται μέχρι και σήμερα. Το όνομα της πόλης από Handaq έγινε Candia στα Ιταλικά.
Το 1647 μ.Χ. ξεκίνησε η πολιορκία της πόλης από τους Οθωμανούς Τούρκους, η οποία κράτησε 22 χρόνια και κόστισε τη ζωή σε 30.000 Κρητικούς και 120.000 Τούρκους και τελικά έληξε με την κατάκτηση της πόλης το 1669, από τον Κιοπρολού Φαζίλ Αχμέτ. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας η πόλη έγινε γνωστή και ως “Μεγάλο Κάστρο” ή “Κάστρο”.
Η πόλη ελευθερώθηκε το 1898 και μπήκε στην Κρητική Πολιτεία το 1908 που με τη σειρά της προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1913. Κατά την απελευθέρωσή της η πόλη ονομάστηκε Ηράκλειο από τον Μινωικό οικισμό που υπήρχε στο σημείο, ήδη από τον 7ο π.Χ. αιώνα, σύμφωνα με τα “Γεωγραφικά” του Στράβωνα (“… έχει για επίνειο η Κνωσός το Ηράκλειο”).
Το Ηράκλειο είναι μια πόλη που σφύζει από ζωντάνια και οι ρυθμοί αν και είναι γρήγοροι όπως σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, όλα μοιάζουν διαφορετικά. Αποπνέουν έναν άλλο αέρα. Eναν αέρα που «γέννησε» μεγάλες μορφές στις οποίες θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο μας.
