Η Κρεμαστή ανέκαθεν κατείχε σημαντική και πλού-σια μουσικοχορευτική παράδοση ανάμεσα στα ζαρακιτο-χώρια. Ήταν ένα χωριό με πάρα πολλές ζυγιές (βιολί, λα-ούτο) όπως επίσης ο Αϊ-Δημήτρης, Γκιότσαλι, Κυπαρίσσι και Γέρακας. Απ’ το χωριό πέρασαν πολλοί οργανοπαίχτες. Στο βιολί ο μπαρμπα-Παναγιώτης ο Νιοφώτης, ο μπαρ-μπα-Τάσος ο Καραβάνας, ο μπαρμπα-Γιώργης ο Παρά-σχης, ο μπαρμπα-Νίκος ο Σπόρτης. Στο λαούτο ο μπαρ-μπα-Χρηστομεγιάς, ο μπαρμπα-Παντελής. Επίσης απ το χωριό και γενικότερα απ όλο τον Ζάρακα πέρασε το ένα και μοναδικό κλαρίνο που έκανε ποτέ την εμφάνισή του, του μπαρμπα-Χρήστου του Σπόρτη.Οι Κρεμαστιώτες κι οι Κρεμαστιώτισσες φημίζονταν επί-σης για τον χορό και το τραγούδι τους. Έντονο χορευτικό ταμπεραμέντο με πολλές φιγούρες και τσαλίμια και γρήγο-ρες κοφτές κινήσεις χαρακτήριζαν τον κρεμαστιώτικο χορό. Οι Κρεμαστιώτες χόρευαν κυρίως συρτό στο οποίο ήταν δεξιοτέχνες, θυμαριώτικο για τους μερακλήδες, πηδηχτό στα τρία, τσακώνικο και τσάμικο. Τσάμικο ήξεραν λίγοι και συνήθως ήταν καλοί χορευτές. Ένας από τους τελευταίους καλούς χορευτές του τσάμικου ήταν ο Λεωνίδας ο Ταμπά-κος (Μπαρμπούνης) που χόρευε «να σαν τα νιάτα δυο φο-ρές». Γενικώς το τσάμικο ήταν παραγκωνισμένο και ενδι-αφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι πολλά τραγούδια στον σκοπό του τσάμικου οι Κρεμαστιώτες τα τραγουδούσαν αργά και τα ενέτασσαν στα κλέφτικα του τραπεζιού επειδή δεν μπορούσαν να πιάσουν εύκολα τον ρυθμό λόγω του γεγονότος ότι δεν χόρευαν συχνά τσάμικα!Επίσης πολλοί καλλίφωνοι Κρεμαστιώτες επιδίδονταν στο τραγούδι. Παντού σε κάθε σημείο του χωριού και πά-ντοτε θα ακουγόταν μια φωνή να τραγουδά παλιά τραγού-δια, ξεχασμένα τώρα σαν να έχουν βυθιστεί στην δίνη της λήθης και του χρόνου. Κάθε στιγμή της καθημερινής ζωής των Κρεμαστιωτών δεν ήταν εννοείται χαρούμενη αλλά δι-ασκέδαζαν τα βάσανα και τις πίκρες με το τραγούδι. Ακό-μα και το μοιρολόι στα χείλη των γυναικών ήταν παρηγο-ριά για τις ψυχές αυτών που έμεναν πίσω κι έκλαιγαν τον χαμό του αγαπημένου τους προσώπου. Οι γλεντζέδες του χωριού στις ταβέρνες και στα μαγαζιά της πλατείας έπια-ναν κι έλεγαν τραγούδια που ακόμα και φοβεροί τραγου-διστές σήμερα αδυνατούν να τα ερμηνεύσουν. Αμανέδες, αργά κλέφτικα του τραπεζιού, του χορού τραγούδια και ξαφνικά μια οινοποσία μεταβαλλόταν σε ξέφρενο γλέντι με χορό ως το πρωί και τραγούδι χωρίς την συνοδεία ορ-γάνων, «με το στόμα» όπως έλεγαν. Επίσης, οι νυχτερι-νές συνάξεις σε σπίτια, οι λεγόμενες βεγγέρες, είχαν συ-νήθως ίδια κατάληξη.Άλλο ένα χαρακτηριστικό ήταν η έντονη ποιητική και σκωπτική διάθεση των ανθρώπων του χωριού. Κάθε γε-γονός αξιοσημείωτου ενδιαφέροντος για την κοινωνία της Κρεμαστής γινόταν κατευθείαν τραγούδι κι έμενε πλέον αδι-άψευστο τεκμήριο στη μνήμη των γεροντότερων και των απογόνων τους για να θυμούνται τα καμώματα και τις πρά-ξεις των πρωταγωνιστών του συμβάντος που διακωμω-δούσε το τραγούδι. Έτσι βγήκαν τραγούδια όπως «στις εί-κοσι του Δεκεμβριού» που διακωμωδούσε τον αποκλεισμό κ την διάσωση του Μιχάλη Χαραμή στο Αλαμάνι, «στο στε-νό στο Λιβαδάκι» για την κλοπή της Φιλιάς από τον Μάκη, «πέρα ‘κει μες στην Λιοφάτα» για την κλοπή της Κυριάκας από τους Μαρινιώτες, «τέσσερα πορτοκάλια», κλπ… Πολ-λές Κρεμαστιώτισσες και κυρίως οι Βρυσιώτισσες ήταν πραγματικά ταλέντα με φοβερές επιδόσεις στην ερμηνεία και στην σύνθεση διστίχων. Σκαρώνανε μαντινάδες επιτό-που και αφού τους έβαζαν μουσική τις τραγουδούσαν συ-νήθως με υπονοούμενο στα χοροστάσια. Για παράδειγμα ένας νέος αγάπαγε μια κοπελιά κι αυτή δεν τον ήθελε και τότε πάνω στον χορό και στο τραγούδι η μαντιναδοπλέχτρα που ήξερε τα κουτσομπολιά της ρούγας και διάβαζε τα μά-τια των ανθρώπων είπε:Του μπαρμπουνιού τα κόκκαλα να κάτσουν στο λαιμό σουαφού δεν μου ‘δωκες φιλί από το μαγουλό σου.Κόψε κλωνί βασιλικό και μέτρησε τα φύλλακαι μέτρησε και τον καιρό που με παιδεύεις σκύλα.Δυο νέοι αγαπιόντουσαν αλλά η μάνα της κόρης δεν τον ήθελαν τον νιο και το έδειχνε και στους συγχωριανούς. Ήταν γνωστά όλα αυτά στη γειτονιά και είπαν τότε:Η μάνα σου είναι μια τρελή κι όπου με δει με βρίζεικι όταν με βλέπει με πολλούς τότε με φοβερίζει.Υπήρχαν περιπτώσεις που η μάνα του νέου δεν ήθελε την κόρη για νύφη και έτσι βγήκε στο λεπτό η μαντινάδα από την θεια-Χρυσούλα Μουσκαπίλαινα:Θέλει δεν θέλει η μάνα σου νύφη θα με φωνάξεικαι πεθερά θα την ειπώ να σκάσει να πλαντάξει.Άλλες φορές μαντινάδες λέγονταν για αγάπες κρυφές, μυστικές που δεν έπρεπε να φανερωθούν για τον φόβο της γονικής τιμωρίας που δεν επιθυμούσαν το ταίρι του παι-διού τους είτε λόγω φτώχειας, είτε λόγω έχθρας οικογενει-ών, κλπ., όπως:Αν θέλεις ν’ αγαπιόμαστε κρυφά από τους γειτόνουςβάνε μηλιά στην πόρτα σου να κρύβομαι στους κλώνους.Στο παρεθύρι κάθεσαι και μήλο καθαρίζειςκαι κόβεις το χεράκι σου κι εμένα δαιμονίζεις.Πανηγύρια. Μεγάλες μέρες για τους Κρεμαστιώτες οι μέρες πανηγυριών. Χαρά σε κάθε σπίτι που δεν είχε λύπη. Πολλές οι δουλειές και οι δυσκολίες εκείνα τα χρόνια άρα λίγες στιγμές χαράς αποζητούσαν οι άνθρωποι και τις έβρι-σκαν στα πανηγύρια. Από νωρίς οι γυναίκες ετοιμάζονταν. Φορούσαν την επίσημη φορεσιά τους, το γιουρντί με το κόκκινο γαϊτάνι, το καλό τους το τσεμπέρι, την ολοκέντητη ποδιά για να βγουν στο σιργιάνι. Ήταν οι κατάλληλες μέ-ρες ώστε να γίνουν προξενιά και να γεννηθούν έρωτες. Γι’ αυτό και οι ανύπαντρες έκαναν την καλύτερη δυνατή εμ-φάνιση. Και οι άντρες έβλεπαν ποια τους άρεσε του καθε-νός και από την επόμενη κιόλας μέρα έφταναν τα προξε-νιά στο σπίτι της κόρης. Χαρακτηριστικό ήταν ότι τηρού-νταν σειρά προτεραιότητας ανάμεσα στις κόρες της οικο-γένειας. Πρώτη εμφάνιζαν την μεγαλύτερη αδερφή ώστε να παντρευτεί και να μην μείνει ανύπαντρη. Αφού τακτο-ποιούσαν αυτήν, σειρά είχε η επόμενη, κοκ. Πανηγύρια στην Κρεμαστή πολλά. Πρώτο πανηγύρι την ημέρα εορτασμού του Αγιωργιού στο ξωκλήσι που έχτισε ο μπαρμπα-Γιάννης ο Μανούσος στου Κοταρά. Δυστυχώς σταμάτησε να γίνεται. Άλλο πανηγύρι τις 8 Μαΐου του Αγιαν-νιού του Θεολόγου. Πήγαιναν από την προηγούμενη μέρα να παρακολουθήσουν τον εσπερινό στο γραφικό ξωκλήσι του Αγίου στο Λαμποκάμπι στα ριζά του Γαϊδουροβουνίου με όλο το κουμάντο τους φορτωμένο στα μουλάρια και τα γαιδούρια (φαγητά, κρασιά, σαίσματα για τον ύπνο) και δι-ανυκτέρευαν εκεί στην εξοχή. Την άλλη μέρα, ημέρα εορ-τασμού της μνήμης του Αγίου Ιωάννου, μετά την παρακο-λούθηση της κατανυκτικής λειτουργίας ακολουθούσε φα-γοπότι και γλέντι με την συνοδεία οργάνων μέχρι την δύση του ηλίου. Στις 14-15 Αυγούστου είχανε το πανηγύρι της Παναγίας. Το μεγαλύτερο πανηγύρι της Κρεμαστής γινόταν όμως στα Εννιάμερα της Παναγίας όπου γιορτάζει η μητρό-πολη του χωριού αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτό-κου. Τριήμερο γλέντι! Παραμονή, ανήμερα και την επόμενη μέρα. 23-24-25 Αυγούστου. Παντού χοροί σε κάθε σημείο του χωριού. Αμέτρητα τα χοροστάσια. Κάθε μαγαζί διορ-γάνωνε το δικό του πανηγύρι είτε με όργανα, είτε με γραμ-μόφωνο όποιος είχε αυτή την πολυτέλεια. Παντού ζυγιές, βιολί-λαούτο, όχι μόνο ντόπιες αλλά και από άλλα χωριά που δεν γιόρταζαν τα χωριά τους αυτή την μέρα. Στο κε-ντρικό χοροστάσι του χωριού κάθονταν στην μέση τα όρ-γανα και γύρω τους έπιαναν χορό ο κόσμος. Πολύ παλιά τον χορό ξεκινούσε ο παπάς και οι γεροντότεροι και ακο-λουθούσαν οι υπόλοιποι. Πάντα πρώτος χορός συρτό. Αρ-γότερα γίνονταν παρέες. Κάθε άντρας έπαιρνε τις γυναί-κες του (συγγενείς, οικογενειακοί φίλοι, κλπ), έριχνε λεφτά στα όργανα παράγγελνε το τραγούδι του και τις χόρευε μί-α-μία. Καθεμιά που χόρευε πήγαινε στο τέλος και όταν ο άντρας τις χόρευε όλες τις γυναίκες του κύκλου έδινε την θέση του σε άλλον άντρα και πήγαινε στο τέλος. Οι υπόλοι-ποι χωριανοί κάθονταν γύρω και παρακολουθούσαν τον χορό να πλέκει και να πλέκει σαν γαϊτάνι μέχρι να έρθει η στιγμή να μπουν κι αυτοί μέσα στις δίπλες του και να πα-ρασυρθούν στο ξεφάντωμα που υποδείκνυαν τα βιολιά και οι φωνές των διασκεδαστών…