facebook twitter youtube googleplus
on/off

ΑσβεστοχώριΛαογραφικά: Ο Γάμος

Το να παντρευτεί κανείς εκείνη την εποχή ήταν μια υπόθεση αρκετά σημαντική και χρονοβόρα. Ακολουθούσε ένα πολύ συγκεκριμένο τυπικό που δύσκολα μπορούσαν να το τροποποιήσουν.Όταν οι άντρες επέστρεφαν από τα ξένα, τότε γίνονταν χοροί στο Μπαχτσέ. Εκεί χόρευαν τα κορίτσια του χωριού και οι νέοι έλεγαν στη μητέρα τους ποιο κορίτσι ήθελαν να πάει να ζητήσει για γάμο. Όμως, για να αρραβωνιαστούν, έπρεπε απαραιτήτως να έχουν έτοιμα τα εξής χρυσαφικά που θα έδιναν στη νύφη: μια καρφίτσα από τρεις λίρες Εγγλέζικες που θα έβαζε η νύφη στη μπλούζα της, μισή λίρα που έβαζε στο τσεμπέρι να μη ξελυθεί ο φιόγκος, δύο μισές λίρες για σκουλαρίκια και ένα πεντόλιρο.
Τα Θεοφάνεια, συνήθως, πήγαιναν στο σπίτι της νύφης, για να δώσουν λόγο και να ορίσουν την ημερομηνία του γάμου. Το τυπικό απαιτούσε να βάλουν σε ένα δίσκο κουφέτα, ένα κλαδί πράσινο ζιλένκα (ταφλιάνι) και ένα φλουρί που το έδεναν σε μια κόκκινη κορδέλα. Ασφαλώς, υπήρχε ένας συμβολισμός σε όλα αυτά, που αποσυμβολί-ζεται ως εξής: το πράσινο για την ελπίδα, το κόκκινο για τον έρωτα και το φλουρί για τα πλούτη που εύχονταν όλοι να έχει το καινούριο σπιτικό.
Μια εβδομάδα πριν το γάμο η μητέρα του γαμπρού έστελνε στη νύφη ένα πιάτο με λίγα στραγάλια, κουφέτα, κρασί, φρούτα, σημάδι πως ξεκινούσε η τελετή του γάμου. Το δώρο αυτό ονομαζόταν «πορκά», δηλαδή, οπωρικά.
Η καθαυτό τελετή του γάμου άρχιζε με το σφάξιμο του χοίρου ή των χοίρων, ανάλογα με το πόσο πλούσιος ήταν αυτός που παντρευόταν. Οι φίλοι του γαμπρού τηγάνιζαν τα εντόσθια και έκαναν ένα γλέντι με μπόλικο κρασί ή ούζο και χορό. Οι γυναίκες ζύμωναν το ψωμί για το γάμο. Το ψωμί αυτό ήταν εφτάζυμο, το περίφημο «ταζμίτικο», που έφτιαχναν και το Πάσχα.
Τη Δευτέρα πριν το γάμο έπλεναν την προίκα. Όλη η προίκα αποτελούνταν από υφαντά κιλίμια, πετσέτες, κουβέρτες, σεντόνια, όλα καμωμένα στον αργαλειό. Οι φίλες της νύφης σιδέρωναν την προίκα και αφού τελείωναν, έφτιαχναν χαλβά, για να διασκεδάσουν και να ευχηθούν. Την Παρασκευή πριν το γάμο έδειχναν την προίκα. Από το σπίτι της νύφης περνούσε όλο το σόϊ του γαμπρού, αλλά και άλλοι φίλοι και συγγενείς, για να δουν την προίκα και να ευχηθούν. Πρώτοι και καλύτεροι ο πεθερός και η πεθερά που έριχναν φλουριά, όπως και οι άλλοι καλεσμένοι. Η νύφη τους κερνούσε γλυκό του κουταλιού. Τα χρήματα που συγκεντρώνονταν στο «δείξιμο» της προίκας τα έπαιρναν οι φίλες της νύφης και έκαναν ένα γλέντι με χαλβά.
Το Σάββατο άρχιζε το γλέντι με νταούλια. Σ’ αυτό συμμετείχε όλο το χωριό και κρατούσε όλη την ημέρα. Το πρωί της Κυριακής οι φίλοι και οι συγγενείς του γαμπρού πήγαιναν να «φορτώσουν» την προίκα με το άλογο του γαμπρού και να την πάνε στο σπίτι του. Η πεθερά στόλιζε το άλογο, βάζοντας δυο άσπρα μαντήλια στα αυτιά του. Από τη μια μεριά του αλόγου έβαζαν το μπαούλο και από την άλλη το στρώμα. Πάνω στο άλογο ανέβαινε ο αδελφός της νύφης ή ένα ανήψι της που κρατούσε το κλειδί του μπαούλου. Για να δώσει το κλειδί έπρεπε να «ρίξουν» χρήματα ή φλουριά. Ακολουθούσαν φίλοι που κρατούσαν την υπόλοιπη προίκα. Ύστερα ετοίμαζαν το πανέρι με τα ρούχα της νύφης που τα έκανε όλα ο γαμπρός. Την αλλαξιά του γαμπρού την ετοίμαζε η νύφη. Ο γαμπρός ντυνόταν με τη βοήθεια των φίλων του που τον έβαζαν να ντυθεί μέσα σε ταψί. Όταν ετοιμαζόταν ο γαμπρός πήγαινε με τους φίλους και τους συγγενείς, χορεύοντας και τραγουδώντας με τη συνοδεία οργάνων να πάρουν τον κουμπάρο. Στη συνέχεια πήγαιναν μαζί και έπαιρναν τη νύφη. Τους υποδέχονταν φίλες της που κρατούσαν πανέρια με «κίτκες». Οι κίτκες ήταν λουλούδια δεμένα με χρυσή τρέσα που τα στερέωναν με καρφίτσα στο πέτο των καλεσμένων. Μέχρι να ετοιμαστεί η νύφη, ο γαμπρός ήταν υποχρεωμένος να φάει τηγανητά αυγά με ζάχαρη, για να είναι γλυκός.
Από το σπίτι της νύφης ξεκινούσαν σε πομπή. Μπροστά ο γαμπρός, μετά ο κουμπάρος και τέλος η νύφη. Μέχρι να φτάσουν στην εκκλησία, έπιναν, χόρευαν και τραγουδούσαν. Όταν η πομπή περνούσε από τα καφενεία του χωριού οι ιδιοκτήτες έδιναν ως δώρο κρασί ή ούζο, για να πίνουν οι χορευτές. Στην εκκλησία τους περίμεναν η πεθερά και ο πεθερός κρατώντας το κροντήρι.
Αφού τελείωνε η στέψη, συνέχιζαν το γλέντι στο Μπαχτσέ. Εκεί «χόρευαν τα δώρα», δηλαδή η πεθερά και ο πεθερός έσερναν το χορό κρατώντας τα δώρα που τους είχε κάνει η νύφη, επιδεικνύοντας τα. Στο γλέντι που γινόταν στο Μπαχτσέ είχε τη δυνατότητα η νύφη να δείξει τα χορευτικά της προσόντα, τη χάρη και την ομορφιά της.
Μετά έφευγαν για το σπίτι του γαμπρού. Στην εξώπορτα περίμενε η πεθερά κρατώντας ένα κόσκινο που είχε μέσα ένα μήλο και ένα ρόδι. Το μήλο η νύφη το πετούσε έξω από το σπίτι και το ρόδι μέσα. Στη συνέχεια έπρεπε να κρατήσει το κόσκινο με τέτοιο τρόπο, ώστε να πείσει την πεθερά ότι ήξερε να κοσκινίζει.
Τη Δευτέρα το πρωί η πεθερά έστελνε ένα παιδί με ούζο στο σπίτι της μητέρας της νύφης, για να την κεράσει. Η νύφη φορούσε το δευτεριάτικο φόρεμα και περίμενε όλο το σόι του γαμπρού, για να της δώσουν τα δώρα τους, φλουριά και χρυσαφικά που σχημάτιζαν το «γιορντάνι». Αυτό είχε ένα πεντόλιρο στη μέση, δεξιά και αριστερά τις ντού-μπλες και γύρω-γύρω στη σειρά μικρά φλουριά.
Την Τετάρτη η πεθερά με τις κόρες της και άλλους συγγενείς της πήγαιναν στο σπίτι της μητέρας της νύφης, για να κεραστούν. Την πρώτη Κυριακή μετά το γάμο η πεθερά και η νύφη πήγαιναν μαζί στην εκκλησία και μετά σε όλα τα σπίτια των συγγενών, για να γνωρίσει η νύφη το σόι..

Πηγή

Γράψτε το σχόλιό σας.