H Άνω Περίθεια ή αλλιώς Παλιά Περίθεια είναι ένα γραφικό χωριό στη βόρεια Κέρκυρα. Η Άνω Περίθεια ανήκει διοικητικά στο Δήμο Θιναλίων και είναι κτισμένη σε υψόμετρο 450 μέτρων περίπου στις πλαγιές του όρους Παντοκράτορα. Είναι το αρχαιότερο χωριό της Κέρκυρας και η θέση του υπαγορεύτηκε από το φόβο των πειρατών και των επιδρομών αλλά και της ελονοσίας που ταλαιπωρούσε τις ακτές.
Πολλά έχουν ειπωθεί για τη προέλευση του ονόματός της Παλαιάς Περίθειας και ίσως το σωστότερο να είναι το ότι προήλθε από το «Περι-θέα» επειδή το χωριό είναι θεατό από τα βουνά που το περικλείουν. Δεν στέκει η εκδοχή ότι το όνομα έχει σχέση με τις πολλές εκκλησίες, οι περισσότερες των οποίων είναι γύρω από το χωριό. Ότι δηλαδή περιβάλλεται από τα θεία (Περί-θεία), αφού το χωριό πρέπει να κτίστηκε τα προχριστιανικά χρόνια, γεγονός που σημαίνει ότι τότε, και πάντως πριν κτιστούν ακόμη οι εκκλησίες, του δόθηκε και το συγκεκριμένο όνομα.
Για πολλούς αιώνες οι ορεσίβιοι κάτοικοι ζούσαν κυρίως από τη κτηνοτροφία. Η καταρχήν περιορισμένη γεωργία στο βουνό, κυρίως σε σιτηρά, όσπρια και αμπέλια, διευρύνθηκε στη συνέχεια με την απόκτηση και την καλλιέργεια κτημάτων στις χαμηλότερες και παραθαλάσσιες περιοχές. Εκεί κατέβαιναν και δούλευαν όλη την ημέρα οι Περιθειώτες και το βράδυ ανέβαιναν πάλι στο «Χωριό» όπως το ονόμαζαν. Όταν δε εξέλειπε ο φόβος των πειρατών και των διάφορων επιδρομέων, η κάθε οικογένεια, εκεί όπου είχε αποκτήσει το δικό της κτήμα, έκτισε μια δεύτερη κατοικία. Έτσι δημιουργήθηκαν οι 12 συνοικισμοί της Κάτω Περίθειας, ο πρώτος των οποίων, ο Άγιος Ηλίας, βρίσκεται σε απόσταση 6 χιλιομέτρων περίπου από το Κασσιόπη.
Η Άνω (Παλαιά) Περίθεια αποτελούσε την πρώτη έδρα του Δήμου Κασσωπαιων κατά τα έτη 1866 – 1912 όπου περιελάμβανε διοικιτικά σχεδόν όλο το βόρειο τμήμα του νησιού της Κέρκυρας.
Ενώ, λοιπόν, είχαν ησυχάσει οι Περιθειώτες από το φόβο των πειρατών και των επιδρομέων, ο φόβος και ο τρόμος της ελονοσίας από τα κουνούπια τηςλιμνοθάλασσας Αντινιώτη άργησε πολύ να εκλείψει. Έτσι, έως και τα τέλη της δεκαετίας του 1940 που άρχισε η κουνουποκτονία, όλοι οι κάτοικοι με τα πρώτα τσιμπήματα των κουνουπιών την άνοιξη, κατέφευγαν στην Παλιά Περίθεια, για να προστατευτούν και να περάσουν εκεί το επικίνδυνο εξάμηνο. Η μετακόμιση γινόταν με άλογα, μουλάρια και γαϊδούρια. Κάρα ή οποιαδήποτε άλλα τροχοφόρα δεν ήταν δυνατό να χρησιμοποιηθούν, αφού έως τότε στις συνοικίες της «Κάτω Περίθειας», εκτός από τον Άγιο Ηλία, δεν υπήρχαν αμαξωτοί δρόμοι.
Σε μια – δυο εβδομάδες, στα μέσα της Άνοιξης, το χωριό ήταν πάντα πλήρες. Όλα τα μαγαζιά είχαν ανοίξει, οι αρχοντοχωριάτες της τελευταίας γενιάς κατέβαιναν τα απογεύματα στο Φόρο, αυτοί σπάνια έπαιζαν χαρτιά, ενώ μιλούσαν κυρίως για τα κοινά ή διηγιόντουσαν ενδιαφέρουσες ιστορίες. Όλα τα σπίτια έσφυζαν από ζωή. Τα ανοικτά παράθυρα όλων των σπιτιών τα βράδια φωτιζόταν με το αμυδρό φως της λάμπας πετρελαίου και της νύχτας τη γαλήνη διέκοπτε μόνον ο ήχος της φλογέρας των βοσκών και το κουδούνισμα των κοπαδιών που νυχτόβοσκαν στις γύρω βουνοπλαγιές. Που και που κάποιοι καλόφωνοι νεαροί πήγαιναν κατά τις δέκα – έντεκα το βράδυ στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονα (το ερειπωμένο εκκλησάκι πίσω από το παλιό σχολείο) και τραγουδούσαν. Κάποιες φορές τις μεταμεσονύκτιες ώρες γίνονταν και σερανάδες κάτω από συγκεκριμένα παράθυρα.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 που είχε τελειώσει η κουνουποκτονία και δεν υπήρχε πλέον ο φόβος της ελονοσίας, οι Περιθειώτες περνούσαν μόνον τους τρεις μήνες του Καλοκαιριού στο «Χωριό». Τότε σταμάτησε να λειτουργεί και το σχολείο που πριν λειτουργούσε περίπου ένα μήνα στην αρχή και ένα στο τέλος της σχολικής περιόδου. Ακολούθως, όταν τη δεκαετία του 1960 άρχισαν να αναπτύσσονται τουριστικά, καταρχήν οι όμορες περιοχές τις Κάτω Περίθειας Κασσιόπη και Αχαράβη και πολλοί Περιθειώτες έβρισκαν δουλειά εκεί, σιγά – σιγά το χωριό εγκαταλείφθηκε. Επίσης η εγκατάλειψή οφείλεται και στην απαξίωση του ελαιόλαδου που ήταν το βασικό αγροτικό προϊόν των κατοίκων.
Πηγή: el.wikipedia.org/wiki/
