Ο Ίασμος (παλαιότερη ονομασία Γιασίκιοϊ) είναι κωμόπολη (έδρα του Δήμου Ιάσμου) επί της Εγνατίας οδού Κομοτηνής – Ξάνθης. Απέχει 20 χιλιόμετρα από την Κομοτηνή και 28 χιλιόμετρα από την Ξάνθη. Βρίσκεται στους πρόποδες της Ροδόπης σε υψόμετρο 30-50μ.
Στην κωμόπολη συνυπάρχουν χριστιανοί και μουσουλμάνοι με κύριες ασχολίες τις καλλιέργειες αλλά και την κτηνοτροφία. Ο Ίασμος θεωρείται μια από τις παλαιότερες κωμοπόλεις του νομού Ροδόπης. Στον Ίασμο λειτουργεί σταθμός του ΟΣΕ της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης – Ορμενίου.
Ιστορικά στοιχεία
Ο Ίασμος φαίνεται ότι δημιουργήθηκε από κατοίκους της όμορης πόλης Αναστασιούπολης. Η Αναστασιούπολη ήταν ονομαστή βυζαντινή πόλη επί της Εγνατίας Οδού, μετονομασθείσα το 1341 σε Περιθεώριο από τον Ανδρόνικο Γ΄ Παλαιολόγο. Το ρωμαϊκό της όνομα ήταν Διομήδου Σταύλος (Stabulum Diomedis) και το αρχαίο Κόσσυνθος. Την δεκαετία 1360-1370 η περιοχή καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς και το Περιθεώριο καταστράφηκε. Οι κάτοικοί του δημιούργησαν τον Ίασμο στο μυχό της Βιστωνίδας, στο άνοιγμα του φαραγγιού του ποταμού Κομψάτου καθώς αυτός εξέρχεται της Ροδόπης και καταλήγει νότια στην πεδιάδα. Πρώτη φορά αναφέρεται ο Ίασμος από τον περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή το 1600. Σύντομα εξελίχτηκε σε μεγάλο αγροτοεμπορικό κέντρο της περιοχής. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με την γεωργία, καλλιεργώντας κρεμμύδια, μετάξι, καπνό και αμπέλια. Φημισμένο είναι ακόμα και σήμερα το τσίπουρο Ιάσμου. Η άνθηση της κωμόπολης οδήγησε και σε οικιστική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικά παραμένουν τα διώροφα αρχοντικά του 18ου και 19ου αιώνα, όπως αυτό του Κούγια και αυτό του Παπαβασιλείου (τριώροφο). Έργο εκείνης της εποχής είναι και ο ναός του Αγίου Νικολάου με το χαρακτηριστικό καμπαναριό του και την εικόνα του ομώνυμου αγίου που χρονολογείται από το 1814.
